Tajne architektury

Niewidzialne pomniki twierdz wojen światowych i ery atomowej

Tajemnica, kamuflaż i odwracanie uwagi charakteryzowały budowę zabytków fortecznych w XX wieku.

Niezależnie od tego, czy były to zakamuflowane szwajcarskie stanowiska dział w Alpach, nazistowska kwatera główna Führera, bunkry dowodzenia i wojskowe punkty nasłuchowe podczas zimnej wojny, czy nawet obiekty obrony cywilnej, wszystkie były ukryte przed widokiem publicznym. Planowanie, budowa i eksploatacja odbywały się w ścisłej tajemnicy. Należą do nich kwatery główne, takie jak Wilczy Szaniec w pobliżu Rastenburga (Kętrzyn, PL) lub liczne bunkry w Berlinie, Hamburgu czy Wiedniu.

Dopiero wiele lat po zakończeniu wojny wiele z tych nieznanych zabytków zostało otwartych i zaprezentowało swoją historię jako muzea, np. wzdłuż głównych linii obronnych XX wieku, takich jak Linia Zygfryda, Linia Maginota czy Wał Atlantycki.

Podczas zimnej wojny NATO i Układ Warszawski budowały głębokie bunkry jako tak zwane alternatywne kwatery główne dla organów rządowych w celu utrzymania politycznego i wojskowego przywództwa na powierzchni i operacyjności. Armia Radziecka utrzymywała kilka bunkrów w swojej kwaterze głównej w Wünsdorf, na południe od Berlina. NVA również zbudowała bunkry nuklearne w byłej NRD, takie jak dzisiejszy Kulturbunker Strausberg. W spokojnym mieście Cochem nad Mozelą zbudowano bunkier Bundesbanku w celu zabezpieczenia rezerw walutowych Republiki Federalnej Niemiec.